Dr. Avni K P Skandhan, MD, EDiR, is the consultant and Head of the Department of Radiology and Quality Chief at Aster MIMS at Kottakkal, Kerala. Dr Avni has been practising as a radiologist since 2012 and has a primary interest in Women’s imaging- Foetal and Gynaecological Imaging and Breast Radiology. Dr. Avni has been a Radiopaedia Editor since 2013 and is on the National Advisory board of MJ D Y Patil University medical journal. Dr. Avni has over 15 publications as a radiologist and during pre-radiologist period.
Dr Avni answers curated questions on the Doppler test in pregnancy. These form part of a series of questions frequently asked by patients at the department and are shared as part of the health education and health literacy component of Samrakshan, a nationwide initiative of IRIA to reduce perinatal mortality in India.
The Questions and Answers are provided in English, Hindi, Gujarati and Marathi. The Translation into Gujarati was aided by Dr. Digish Vaghela, Professor of Radiology, B.J. Medical College, Ahmedabad and a Central Council Member of IRIA. The Marathi Translation aided by Dr. Nikhil Savur, Radiologist, Mumbai
My doctor says that I should have a Colour Doppler test. What is a Doppler test?
Doppler test is a simple technique which can determine the flow in the blood vessels of the mother and the baby and the vessels communicating these two. It is something like the blood pressure recording of the mother, this can be called as the pressure in the vessels of the baby.
मेरा डॉक्टर कहता है कि मुझे कलर डॉप्लर टेस्ट करवाना चाहिए। डॉपलर परीक्षण क्या है?
डॉपलर परीक्षण एक सरल तकनीक है जो मां और बच्चे के रक्त वाहिकाओं में प्रवाह को निर्धारित कर सकती है और ये दोनों संचार करती हैंI यह माँ के रक्तचाप की रिकॉर्डिंग की तरह है, इसे शिशु के धमनियाँ में दबाव कहा जा सकता है।
How does a Doppler test help my pregnancy?
It is used to assess the blood flow within the blood vessels of the foetus, mother and the umbilical cord. It helps assessing if there is any compensation in the blood flow between the mother and the baby. Mothers blood is the supply of the nutrients to the baby and the impure blood goes into the maternal circulation. If this is affected, it in turn affects the baby’s healthy growth. So, when the growth is affected, we additionally do a Doppler test to determine how far the blood flow is affecting the growth restriction.
डॉपलर परीक्षण मेरी गर्भावस्था को कैसे मदद करता है?
इसका उपयोग भ्रूण, मां और गर्भनाल की रक्त वाहिकाओं के भीतर रक्त प्रवाह का आकलन करने के लिए किया जाता है। यह आकलन करने में मदद करता है कि क्या माँ और बच्चे के बीच रक्त प्रवाह में कोई क्षतिपूर्ति हुई है।
माताओं के रक्त से बच्चे को पोषक तत्वों की आपूर्ति होती है और अशुद्ध रक्त मातृ परिसंचरण में चला जाता है।
यदि यह प्रभावित होता है, तो यह बच्चे के स्वस्थ विकास को प्रभावित करता है। इसलिए, जब वृद्धि प्रभावित होती है, तो हम अतिरिक्त रूप से यह निर्धारित करने के लिए डॉपलर परीक्षण करते हैं कि रक्त प्रवाह विकास प्रतिबंध को कितनी दूर तक प्रभावित कर रहा है।
Is it safe to do a Doppler test? Will it affect my health or the health of my baby?
Doppler is a perfectly safe study. It wouldn’t affect your or baby’s health, which is exactly why this study is done during pregnancy.
क्या डॉप्लर टेस्ट कराना सुरक्षित है? क्या यह मेरे स्वास्थ्य या मेरे बच्चे के स्वास्थ्य को प्रभावित करेगा?
डॉपलर एक पूरी तरह से सुरक्षित अध्ययन है। यह आपके या बच्चे के स्वास्थ्य को प्रभावित नहीं करेगा, यही कारण है कि यह अध्ययन गर्भावस्था के दौरान किया जाता है।
How is the test done?
There is no need to be concerned. This is done similar to an ultrasound. There are certain vessels identified which are then studied by doing Doppler which only involves pressing a button on the ultrasound machine for the flow to be determined. The machine has its pre-setting which helps us determine the flow and the parameters of the vessels.
परीक्षण कैसे किया जाता है?
चिंतित होने की जरूरत नहीं है। यह अल्ट्रासाउंड के समान किया जाता है। कुछ निश्चित वाहिकाओं की पहचान की जाती है, जिनका अध्ययन डॉपलर द्वारा किया जाता है जिसमें केवल अल्ट्रासाउंड मशीन पर एक बटन दबाने के लिए निर्धारित किया जाता है। मशीन की अपनी पूर्व-सेटिंग है जो हमें जहाजों के प्रवाह और मापदंडों को निर्धारित करने में मदद करती है।
When is the test usually done?
This usually is done during the early pregnancy to assess if there are any chances of developing hypertension during the later pregnancy and is primarily done in third trimester to assess the fetus, maternal and the umbilical vessels communicating the mother and fetus. This is primarily done to assess the growth restriction in a baby.
आमतौर पर परीक्षण कब किया जाता है?
यह आमतौर पर प्रारंभिक गर्भावस्था के दौरान मूल्यांकन करने के लिए किया जाता है कि क्या बाद में गर्भावस्था के दौरान उच्च रक्तचाप के विकास की कोई संभावना है।
और मुख्य रूप से भ्रूण, मातृ और गर्भ वाहिकाओं का आकलन करने के लिए तीसरे तिमाही में किया जाता है जो मां और भ्रूण का संचार करता है। यह मुख्य रूप से एक बच्चे में विकास प्रतिबंध का आकलन करने के लिए किया जाता है।
Can the test be repeated? How often can it be repeated?
Yes, the test can be repeated. When the Doppler parameters are altered, it could lead to a concern and the doctor might suggest to do an interval follow up after a week to a month based on the level of concern.
क्या परीक्षण दोहराया जा सकता है? इसे कितनी बार दोहराया जा सकता है?
हाँ परीक्षण दोहराया जा सकता है। जब डॉपलर मापदंडों को बदल दिया जाता है, तो यह एक चिंता का विषय हो सकता है और डॉक्टर चिंता के स्तर के आधार पर एक सप्ताह से एक महीने के बाद अंतराल का पालन करने का सुझाव दे सकते हैं।
Is the test accurate?
Doppler is a supplemental study to the normal growth scan. And if the growth scan is altered and shows growth restriction, we proceed with Doppler to get additional information and this together with the growth parameters and fluid levels is considered very good in assessing the foetal or baby’s outcome.
क्या परीक्षण सटीक है?
डॉपलर सामान्य वृद्धि स्कैन के लिए एक पूरक अध्ययन है।
अगर वृद्धि स्कैन में परिवर्तन और विकास प्रतिबंध दिखाता है, तो हम अतिरिक्त जानकारी प्राप्त करने के लिए डॉपलर के साथ आगे बढ़ते हैं और यह विकास के मापदंडों और द्रव के स्तर के साथ-साथ भ्रूण या शिशुओं के परिणाम का आकलन करने में बहुत अच्छा माना जाता है।
Is there any preparation I should do before the test?
There is no preparation you need to do prior to the Doppler studies. It is largely dependent on the baby’s position and hence has no role as a mother from your side.
क्या परीक्षण से पहले मुझे कोई तैयारी करनी चाहिए?
डॉपलर अध्ययन से पहले आपको कोई तैयारी करने की आवश्यकता नहीं है। यह काफी हद तक बच्चे की स्थिति पर निर्भर है और इसलिए आपकी ओर से एक माँ के रूप में कोई भूमिका नहीं है।
What information should I give the doctor for the test?
It is imperative to inform the doctor if you are a hypertensive or on any medications.
मुझे परीक्षण के लिए डॉक्टर को क्या जानकारी देनी चाहिए?
यदि आपको उच्च रक्तचाप है या किसी दवा पर, तो डॉक्टर को सूचित करना अनिवार्य है।
What information will I get from the test?
Doppler is a supplementary study to the regular growth scan and BPP. It helps us assess the feto-maternal circulation and the severity to which it has been compromised. There are certain pre-set Doppler parameters and they help us take immediate decision regarding continuing the pregnancy with close observation or terminating the pregnancy.
मुझे परीक्षण से क्या जानकारी मिलेगी?
डॉपलर नियमित वृद्धि स्कैन और बीपीपी के लिए एक पूरक अध्ययन है। यह हमें भ्रूण-मातृ परिसंचरण और इससे होने वाली गंभीरता का आकलन करने में मदद करता है। कुछ पूर्व-निर्धारित डॉपलर पैरामीटर हैं और वे गर्भावस्था को जारी रखने या गर्भावस्था को समाप्त करने के संबंध में तत्काल निर्णय लेने में हमारी मदद करते हैं।
Gujarati Translation
મારા ડોક્ટર કહે છે કે મારે કલર ડોપ્લર પરીક્ષણ કરાવવુ જોઈએ. ડોપ્લર પરીક્ષણ શું છે?
ડોપ્લર પરીક્ષણ એ એક સરળ તપાસ છે જે માતા,બાળક અને આ બંનેને જોડતી રક્તવાહિનીઓ તથા તેમના પ્રવાહને નિર્ધારિત કરી શકે છે. તે માતાના બ્લડ પ્રેશર માપવા જેવું કંઈક છે, આને બાળકની રક્તવાહિનીઓના લોહી દબાણ તરીકે કહી શકાય.
ડોપ્લર પરીક્ષણ મારી સગર્ભાવસ્થાને કેવી રીતે મદદ કરે છે?
તેનો ઉપયોગ ગર્ભ, માતા અને ગર્ભાશયની રક્તવાહિનીઓમાં રક્ત પ્રવાહની આકારણી માટે થાય છે. તે માતા અને બાળક વચ્ચેના લોહીના પ્રવાહમાં કોઈ અનિયમિતતા છે કે નહીં તે મૂલ્યાંકન કરવામાં મદદ કરે છે. માતાઓનું લોહી એ બાળકને પોષક તત્વોનો પુરવઠો છે, અશુદ્ધ લોહી માતાના પરિભ્રમણમાં પાછુ શુધ્ધ થવા જાય છે. જો આને અસર થાય તો તે બાળકની સ્વસ્થ વૃદ્ધિને અસર કરે છે. તેથી જ્યારે વૃદ્ધિને અસર થાય છે, ત્યારે અમે રક્ત પ્રવાહની અનિયમિતતા ગર્ભવિકાસના અટકાવને ક્યાં સુધી અસર કરી રહ્યો છે, તે નિર્ધારિત કરવા માટે ડોપ્લર પરીક્ષણ કરીએ છીએ.
ડોપ્લર પરીક્ષણ કરવું સલામત છે? શું તે મારા આરોગ્ય અથવા મારા બાળકના સ્વાસ્થ્યને અસર કરશે?
ડોપ્લર એક સંપૂર્ણ સલામત અભ્યાસ છે. તે તમારા અથવા બાળકના સ્વાસ્થ્યને અસર કરશે નહીં, તેથી જ આ અભ્યાસ ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન કરવામાં આવે છે.
પરીક્ષણ કેવી રીતે કરવામાં આવે છે?
ચિંતા કરવાની જરૂર નથી. આ સોનોગ્રાફીની જેમ કરવામાં આવે છે. તેમાં અમુક રક્તવાહિનીઓની ઓળખ કરવામાં આવે છે જેનો પછી ડોપ્લર કરીને અભ્યાસ કરવામાં આવે છે. જેમાં પ્રવાહને નિર્ધારિત કરવા માટે ફક્ત સોનોગ્રાફી મશીન પર એક બટન દબાવવાનો સમાવેશ થાય છે. મશીનમાંનુ પ્રી-સેટિંગ અમને રક્તપ્રવાહો અને રક્તવાહિનીઓના પરિમાણોને નિર્ધારિત કરવામાં મદદ કરે છે.
સામાન્ય રીતે પરીક્ષણ ક્યારે કરવામાં આવે છે?
આ સામાન્ય રીતે ગર્ભાવસ્થાના પ્રારંભમાં આકારણી માટે કરવામાં આવે છે કે ગર્ભાવસ્થામાં પછીથી લોહીદબાણ (હાયપરટેન્શન) થવાની કોઈ શક્યતા છે કે નહીં.
ગર્ભ, માતા તથા માતા અને ગર્ભને જોડતી લોહીની નળીઓનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે આ તપાસ મુખ્યત્વે ત્રીજા ત્રિમાસિકમાં કરવામાં આવે છે. જે મુખ્યત્વે બાળકમાં વૃદ્ધિના અવરોધની આકારણી કરવા માટે થાય છે.
પરીક્ષણ પુનરાવર્તન કરી શકાય છે? તે કેટલી વાર પુનરાવર્તિત થઈ શકે છે?
હા, પરીક્ષણનુ પુનરાવર્તન કરી શકાય છે. જ્યારે ડોપ્લર પરિમાણો બદલાય છે, ત્યારે તે ચિંતા તરફ દોરી શકે છે અને ડોક્ટર ચિંતાના સ્તરના આધારે એક અઠવાડિયા પછી કે એક મહિના પછી ફોલોઅપ કરવાનું સૂચન કરી શકે છે.
શું પરીક્ષણ સચોટ છે?
ડોપ્લર એ સામાન્ય વૃદ્ધિ સોનોગ્રાફી સ્કેન માટે પૂરક અભ્યાસ છે. અને જો સ્કેન વૃદ્ધિ પર પ્રતિબંધ બતાવે તો અમે વધારાની માહિતી મેળવવા માટે ડોપ્લરની સાથે આગળ વધીએ છીએ અને આ સાથે મળીને વૃદ્ધિના પરિમાણો અને પ્રવાહીના પ્રમાણ સાથે ગર્ભ અથવા બાળકો અંગેના પરિણામની આકારણી કરવામાં ખૂબ સારી માનવામાં આવે છે.
પરીક્ષણ પહેલાં મારે કોઈ તૈયારી કરવી જોઈએ?
ડોપ્લર અભ્યાસ પહેલાં તમારે કોઈ તૈયારી કરવાની જરૂર નથી. તે મોટાભાગે પેટમાં બાળકની સ્થિતિ પર આધારિત છે અને તેથી આમાં માતાની ભૂમિકા નથી.
પરીક્ષણ માટે મારે ડોક્ટરને કઈ માહિતી આપવી જોઈએ?
જો તમને લોહીદબાણ (હાયપરટેન્શન) હોય અથવા તમે કોઈ દવાઓ પર હો તો ડોક્ટરને જાણ કરવી હિતાવહ છે.
હું પરીક્ષણમાંથી કઈ માહિતી મેળવીશ?
ડોપ્લર એ નિયમિત વૃદ્ધિ સ્કેન અને બીપીપીનો પૂરક અભ્યાસ છે. તે માતા-ગર્ભના રક્ત પરિભ્રમણ અને તેમાં થયેલા બદલાવની તીવ્રતાની આકારણી કરવામાં અમને સહાય કરે છે. કેટલાક પૂર્વ-સેટ ડોપ્લર પરિમાણો ગર્ભાવસ્થા ચાલુ રાખવા અથવા ગર્ભાવસ્થા સમાપ્ત કરવા અંગે તાત્કાલિક નિર્ણય લેવામાં અમારી સહાય કરે છે.
Marathi Translation
माझे डॉक्टर म्हणतात की मला कलर डॉपलर चाचणी घ्यावी. डॉपलर चाचणी म्हणजे काय?
डॉपलर चाचणी ही एक सोपी तंत्रे आहे जी आई आणि बाळाच्या रक्तवाहिन्यांचा प्रवाह आणि या दोघांशी संप्रेषण करणार्या रक्तवाहिन्यांचे निर्धारण करू शकते. हे आईच्या रक्तदाब रेकॉर्डिंगसारखे काहीतरी आहे, बाळाच्या कलमांमधील दाब म्हणून याला म्हटले जाऊ शकते.
डॉपलर चाचणी माझ्या गर्भधारणेस कशी मदत करते?
याचा उपयोग गर्भाच्या, आईच्या आणि नाभीसंबधीच्या रक्तवाहिन्यांमधील रक्तप्रवाहाचे मूल्यांकन करण्यासाठी केला जातो. आई आणि बाळाच्या रक्ताच्या प्रवाहात काही नुकसान भरपाई आहे का हे मूल्यांकन करण्यात मदत करते. मातांचे रक्त म्हणजे बाळाला पोषक तत्वांचा पुरवठा आणि अशुद्ध रक्त मातृ अभिसरणात जाते. याचा परिणाम झाल्यास त्याचा परिणाम बाळाच्या निरोगी वाढीवर होतो. म्हणूनच, जेव्हा विकासावर परिणाम होतो, तेव्हा आम्ही वाढीच्या मर्यादेवर रक्ताचा प्रवाह किती दूर प्रभाव पाडतो हे निर्धारित करण्यासाठी आम्ही डॉप्लर चाचणी देखील करतो.
डॉप्लर चाचणी घेणे सुरक्षित आहे का? याचा माझ्या आरोग्यावर किंवा माझ्या बाळाच्या आरोग्यावर परिणाम होईल?
डॉपलर हा एक पूर्णपणे सुरक्षित अभ्यास आहे. हे आपल्या किंवा आपल्या बाळाच्या आरोग्यावर परिणाम करणार नाही, म्हणूनच हा अभ्यास गर्भधारणेदरम्यान केला जातो.
चाचणी कशी केली जाते?
काळजी करण्याची गरज नाही. हे अल्ट्रासाऊंड प्रमाणेच केले जाते. तेथे काही विशिष्ट वाहिन्यांची ओळख पटली जाते ज्याचा अभ्यास नंतर डॉपलरद्वारे केला जातो ज्यामध्ये केवळ प्रवाह निर्धारित करण्यासाठी अल्ट्रासाऊंड मशीनवर एक बटण दाबले जाते. मशीनची प्री सेटिंग आहे जी आम्हाला वाहिन्यांचे प्रवाह आणि पॅरामीटर्स निर्धारित करण्यात मदत करते.
सामान्यत: चाचणी कधी केली जाते?
नंतरच्या गर्भधारणेदरम्यान उच्च रक्तदाब वाढण्याची शक्यता असल्यास हे मूल्यांकन करण्यासाठी हे सहसा गर्भावस्थेच्या सुरुवातीच्या काळात केले जाते.
आणि प्रामुख्याने आई, गर्भ संप्रेषण करणार्या गर्भ, मातृ आणि नाभीसंबधींच्या जहाजांचे मूल्यांकन करण्यासाठी तिस third्या तिमाहीत केले जाते. हे मूलत: बाळाच्या वाढीच्या निर्बंधाचे मूल्यांकन करण्यासाठी केले जाते.
चाचणी पुनरावृत्ती होऊ शकते? किती वेळा पुनरावृत्ती केली जाऊ शकते?
होय परीक्षा पुन्हा होऊ शकते. जेव्हा डॉपलर पॅरामीटर्समध्ये बदल केला जातो तेव्हा ते चिंता होऊ शकते आणि चिंतेच्या पातळीच्या आधारावर डॉक्टर आठवड्यातून एक महिन्यापर्यंत अंतरापर्यंत पाठपुरावा सुचवू शकतो.
चाचणी अचूक आहे का?
डॉपलर हा सामान्य वाढीच्या स्कॅनचा पूरक अभ्यास आहे. आणि जर ग्रोथ स्कॅनमध्ये बदल केला गेला आणि वाढीचे प्रतिबंध दर्शविले तर आम्ही अतिरिक्त माहिती मिळविण्यासाठी डॉपलरकडे पुढे जातो आणि हे गर्भाच्या किंवा बाळांच्या परिणामाचे मूल्यांकन करण्यासाठी वाढ पॅरामीटर्स आणि फ्लुइड पातळीसह चांगले मानले जाते.
परीक्षेपूर्वी मी कोणती तयारी केली पाहिजे?
डॉपलर अभ्यासापूर्वी आपल्याला करण्याची कोणतीही तयारी नाही. हे मुख्यत्वे बाळाच्या स्थितीवर अवलंबून असते आणि म्हणूनच आपल्या बाजूने आईची भूमिका नाही.
मी परीक्षेसाठी डॉक्टरांना कोणती माहिती द्यावी?
आपण हायपरटेन्सिव्ह असल्यास किंवा कोणत्याही औषधांवर डॉक्टरांना सूचित करणे अत्यावश्यक आहे.
परीक्षेमधून मला कोणती माहिती मिळेल?
डॉपलर हा नियमित वाढीचा स्कॅन आणि बीपीपीचा पूरक अभ्यास आहे. हे आम्हाला गर्भ-मातृ अभिसरण आणि ज्याच्याशी तडजोड केली गेली आहे त्याच्या तीव्रतेचे मूल्यांकन करण्यास मदत करते. काही पूर्व-सेट डॉपलर पॅरामीटर्स आहेत आणि ते आम्हाला जवळून निरीक्षण करून गर्भधारणा चालू ठेवण्यास किंवा गर्भधारणा संपुष्टात आणण्याबाबत त्वरित निर्णय घेण्यास मदत करतात.
Disclaimer: The views expressed in this article are those of the doctor and are meant for educational purposes only. Both the doctor and the Journal encourage you to consult a qualified doctor for any health issues you may have. Self-medication or self-diagnosis is to be avoided and maybe harmful.